Pa citesheni ca saaca mu mushi wandi pali abantu abengi na basaaca abaiswilemo abantu. Panshi napo ninshi pali ifipe na fimbi ifyakulonga. Abalumendo ninshi baleependilila ukuleya basaaca.
Ĉe la malgranda bushaltejo en mia vilaĝo estis multa agado de homoj kaj superŝarĝitaj busoj. Sur la tero estis eĉ pli da ŝarĝoj. Helpantoj kriis la loknomojn kien iliaj busoj iris.
“Ku kalale! Ku kalale! Abaleya ku masamba!” Naumfwile baleepunda. Eesaaca nalingile ukuniina.
“Urbo! Urbo! Iranta okcidenten!” Mi aŭdis helpanton krii. Tio estis la buso, kiun mi devis kapti.
Saaca yaaleeya ku kalaale ninshi ili mukwisula, nomba abantu beena ninshi bacili balelwisha ukuniina. Bambi baalongele ifipe munshi ya saaca. Bambi baalongele pa tushimbi twa mukati ka saaca.
La urba buso estis preskaŭ plena, sed pli da homoj ankoraŭ antaŭenpuŝis. Iuj enmetis sian pakaĵon sub la buso. Aliaj metis la siajn interne sur la rakojn.
Abaaleniina baikatiliile utumatikiti lintu baalefwaya apakwikala muli saaca iyaiswile abantu. Banamaayo abaali na baana baafwaile abaana babo apakwikala bwino pa bulendo ubutali.
Novaj pasaĝeroj kroĉis siajn biletojn, dum ili serĉis ie sidiĝi en la homplena buso. Virinoj kun junaj infanoj faris ilin komfortaj por la longa vojaĝo.
Naifyantike mupeepi ne windo. Abo naikeele nabo mupeepi baikete akacola ka pulashitiki akakatapakatapa. Baafwele indyato ishakale ne jaketi ilyapwa kabili baaleemoneka mwenso-mwenso.
Mi alpremiĝis apud fenestro. Tiu, kiu sidis apud mi tenis firme verdan plastan sakon. Li portis malnovajn sandalojn, eluzitan mantelon, kaj li aspektis nervoza.
Naloleshe panse ya saaca elyo caisa mu maano ukuti ciine-ciine naaleefuma mu mushi wandi, incende nakuliilemo. Naleeya ku musumba ukulu.
Mi rigardis eksteren el la buso kaj rimarkis ke mi forlasis mian vilaĝon, la lokon, kie mi kreskis. Mi estis survoje al la granda urbo.
Bapwisha ukulonga na bantu bonse baikala. Abakushitisha ninshi bacili balepitana muli saaca mu kushitisha utwamakwebo yabo ku bantu. Cila muntu alepunda amashina yafyo aaleeshitisha. Aya mashiwi baaleelanda yaaleesekesha.
La ŝarĝado estis finfarita kaj ĉiuj pasaĝeroj sidis. Kolportistoj ankoraŭ enŝoviĝis en la buson por vendi siajn varojn al la pasaĝeroj. Ĉiuj kriis la nomojn de la haveblaj varoj. La vortoj sonis al mi strangaj.
Abalendo abanoono baashitile ifyakunwa, bambi bashita utwakulya batampa no kulya. Abashakwete indalama nga ine baletambakofye.
Kelkaj pasaĝeroj aĉetis trinkaĵojn, aliaj aĉetis malgrandajn manĝetojn kaj komencis maĉi. Tiuj, kiuj ne havis monon, kiel mi, nur rigardis.
Ukushitisha no kushita kwapumfyanishiwe lintu uuta ya saacai yalilile, ukulangisha ukuti yaali mukwima. Kondakita epakupundilila bakashitisha bonse ukuti bekile muli saaca.
Ĉi tiujn agadoj interrompsj la hupado de la buso, signo ke ni pretis foriri. La helpanto kriis ke la kolportistoj eliru.
Bakashitisha balasunkana pa kufuma muli bashi. Bambi baleebwesesha cenji ku baali pa bulendo. Bambi nabo balelwisha ukushitishako ifyakulekelesha.
Kolportistoj puŝis unu la alian por elbusiĝi. Kelkaj redonis monŝanĝon al la vojaĝantoj. Aliaj faris lastatempajn klopodojn vendi pli da aĵoj.
Cilya saaca yafuma mu citesheni, nalaalolesha pa windo. Nalaatontokanya nga cakuti nkatala nkabwelelemo ku mushi na kabili.
Kiam la buso forlasis la bushaltejon, mi fiksrigardis tra la fenestro. Mi demandis min ĉu mi iam revenos al mia vilaĝo.
Sed mia menso vagis hejmen. Ĉu mia patrino estos sekura? Ĉu miaj kunikloj havigos monon? Ĉu mia frato memoros akvumi miajn ĝermintajn arbetojn?
Mu nshila naya ndesungila ishina lya ncende ukwaleikala bayaama mu kalaale. Ncili ndeilumbula mu kapoopo naponena mutulo.
Survoje mi enmemorigis la nomon de la loko, kie mia onklo loĝis en la granda urbo. Mi ankoraŭ murmuris ĝin, kiam mi ekdormis.
Panuma yansa pabula, nabukila mu congo cabalepunda no kupumpusha ukwita abaleebwekelamo ku mushi wesu. Nasompola akacoola no kufuma muli saaca.
Naŭ horoj poste mi vekiĝis pro laŭta ekbruo kaj voko al pasaĝeroj kiuj reiros al mia vilaĝo. Mi ekprenis mian saketon kaj saltis el la buso.
Bwangu-bwangu saaca yakubwelelamo yayaileisula. Nombalinefye yalaima ukubwekelamo kukabanga. Icaali icikalamba kuli ine pali ii nshita kwamba ukufwaya iŋanda ya bayaama.
La buso veturonta reen rapide pleniĝis . Baldaŭ ĝi reiros orienten. La plej grava afero por mi nun estis serĉi la domon de mia onklo.
Lesley Koyi, Ursula Nafula
Brian Wambi
Sandra Mulesu
bemba
3-a nivelo
Sonregistraĵo por tiu ĉi rakonto ankoraŭ mankas.
