Elŝuti PDF-on
Reiri al la rakontolisto

Icilandushi cakwa kalinda wa buchi La venĝo de la mielgvida birdo

Verkita de Zulu folktale

Ilustrita de Wiehan de Jager

Tradukita de Sandra Mulesu

Lingvo bemba

Nivelo 4-a nivelo

Laŭtlegi la tutan rakonton Sonregistraĵo por tiu ĉi rakonto ankoraŭ mankas.


Akakalyashi kakwa Ngede, kalinda wa buchi na Gingile uwakaso. Bushiku bumo ninshi Gingile aile mukulunga aunfwile Ngede alemwita. Mukanwa kakwa Ngele mwaiswilila pakunfya ikyashi lya buchi. Efyo aiminine ukunfwikisha, ayamba ukunfwikisha, ukufwailisha mpaka amona iconi bucimuti pamulu wamutwe wakwe. “Chitik-chitik-chitik,” akacini kalila cilya kalepululuka ukuya kucimuti cimbi, nacimbi. “chitik-chitik-chitik” nokwiminina limolimo pakushininkisha ukuti Ginglie alekonka.

Jen la historio de Ngede, la Mielgvida Birdo, kaj avida junulo nomata Gingile. Unun tagon dum Gingile estis ĉasanta li aŭdis la vokon de Ngede. La buŝo de Gingile komencis akvumi pro la penso pri mielo. Li haltis kaj aŭskultis atente, serĉante ĝis li vidis la birdon en la branĉoj super sia kapo. “Ĉitik-ĉitik-ĉitik”, krakis la birdeto, dum li flugis al la sekva arbo, kaj la sekva. “Ĉitik, ĉitik, ĉitik”, li vokis, haltante de tempo al tempo por esti certa, ke Gingile sekvas.


Panuma yakashita kanono, bafika pacimuti icikulu. ngede ekeamba ukutantala mumisambo. Elyo aisa ikala pamusambo umo nokusontelela Gingile kumutwe kwati alemwalula ,” Pano! isa nomba! Ninshi ulecita palyaponse?” Gingile tamwene inshimu munshi yacimuti lelo alicetekele Ngede.

Post duonhoro ili atingis grandan sovaĝan figarbon. Ngede freneze saltetis inter la branĉoj. Li tiam staris sur unu branĉo kaj klinis sian kapon al Gingile kvazaŭ dirante, “Jen ĝi! Venu nun! Kio okupas vin tiom longe?” Gingile ne povis vidi iujn abelojn de sub la arbo, sed li fidis Ngede.


Efyo abikile umufwi wakwe mwisamba lyacimuti, alonganika utukuni akosha nomulilo. Ututukuni twali utwacushi sana ngatule yaka. Eyo aninine kucimuti naikatilila kumpela yatumuti kumeno yakwe.

Do Gingile demetis sian ĉaslancon sub la arbon, kunigis kelkajn sekajn branĉetojn kaj faris fajreton. Kiam la fajro bone brulis, li metis longan sekan bastonon en la koron de la fajro. Ĉi tiu ligno estis speciale konata fari multon da fumo dum ĝi brulis. Li komencis grimpi, tenante la malvarmetan finon de la fumanta bastono en siaj dentoj.


Panonofye aunfwa uko inshimu shile pupuka. Shalefuma nokwingila mubwendo bwa cimuti- mulupako lwanshimu. Cilya Gingile afika palupako, asunkilisha kumpeka yachusi mucipunda. Inshimu epakufulumukamo, nashikalipa. Shapupuka shaya pantu tashatemwa ichushi- lelo shalisha shamusumaulako Gingile.

Baldaŭ li aŭdis la laŭtan zumadon de la okupataj abeloj. Ili eniris kaj eliris el kavaĵo en la arbotrunko – sia abelujo. Kiam Gingile atingis la abelujon, li puŝis la fumantan finon de la bastono en la kavon. La abeloj elflugis, koleraj kaj kruelaj. Ili forflugis pro la fumon – sed ne antaŭ ol ili donis al Gingile dolorajn pikilojn!


Cilya shaya, aingisha ukuboko micinsa. Asendamo ubuchi buletona, ubusuma, ubwamafuta. Epakubika bwino bwino mukacola kakwe asndele pakubeya nokwamba ukwikila.

Kiam la abeloj estis ekstere, Gingile puŝis siajn manojn en la neston. Li elprenis manplenojn da la peza mielĉelaro, gutanta per riĉa mielo kaj plena de dikaj, blankaj larvoj. Li metis la vaksaĵon zorge en la saketon, kiun li portis sur sian ŝultron, kaj komencis grimpi suben laŭ la arbo.


Ngede ninshi aletamba fyonse. Alelolelafye ukumushila icipandwa cabuchi bwakwe pakumutasha- pakumulanga apali ubuchi. Ngede apitana kunisambo mpaka aya alefika panshi. Mpaka afika panshi, ayamba ukusobaula panshi mupepi nomulumendo pakulolela icabupe cakwe.

Ngede fervore spektis ĉion, kion Gingile faris. Li atendis, ke li lasu dikan pecon de mielĉelaro kiel dankoferon al la Mielgvidisto. Ngede flirtis de branĉo al branĉo, pli kaj pli proksime al la tero. Fine Gingile atingis la fundon de la arbo. Ngede sidis sur rokon proksime al la knabo kaj atendis sian rekompencon.


Lelo Gingile ashimya nomulilo, asenda umufwi wakwe ayamba nokubwekela kumushi ukwabula nokuposa amano kuli Ngede. “Vic-torr! Vic-torr!” Gingile epakwiminina nokulolesha icuni, ayamba ukuciseka. “mune ulefwaya ubuchi? nine nacibomba incito yonse, nine inshimu shacisuma. Ninshi nalakupelelako ubuchi bwandi?” Efyo aile nokuya. Ngede tepakufulwa! Lelo alifilwa ukulandula.

Gingile estingis la fajron, prenis sian lancon kaj ekmarŝis hejmen, ignorante la birdon. Ngede kolere vokis, “VIC-torr! VIC-torrr!” Gingile haltis, fiksrigardis la birdeton kaj laŭte ridis. “Vi volas iom da mielo, ĉu ne, mia amiko? Ha! Sed mi faris la tutan laboron kaj ricevis ĉiujn de la pikojn. Kial mi dividu iun el ĉi tiu dolĉa mielo kun vi?” Poste li ekiris. Ngede furiozis! Ĉi tio ne estis maniero trakti lin! Sed li venĝos.


Bushiku bumbi futi, Gingile aunfwa ubuchi buleita Ngede. Aibukisha ubuchi ubusuma nakabili akonkamo mucuni. Cilya bafika kumpela yampanga, Ngede aiminina pakuti atushako mwisaamba lyacimuti camyunga. “Ahh, ulupako lufwile lwaba mucimuti umu.” Bwangu bwangu ayasha umulilo ayamba na ukunina icimuti, icushi cilepita namumeno. Ngede ninshi naikala aletamba.

Unun tagon plurajn semajnojn poste Gingile denove aŭdis la mielan vokon de Ngede. Li memoris la bongustan mielon, kaj fervore sekvis la birdon denove. Post gvidado de Gingile laŭ la arbara rando, Ngede haltis por ripozi en granda ombrela dornarbo. “Ahh,” pensis Gingile. “La abelujo devas esti en ĉi tiu arbo.” Li rapide faris sian malgrandan fajron kaj komencis grimpi, la fumanta branĉo en liaj dentoj. Ngede sidis kaj rigardis.


“Chinshi inshimu tashilefumina filya ciba lyonse, limbi ulupako naluya sana apatali”. Aya kumusambo umbi, ukwisa isanga aleloleshanya nembwili mumenso. Imbwili tepakufulwa pauipunfyanya utulo. Yatontomesha amenso, nokwisula akanwa nameno yatwa yamoneka.

Gingile grimpis, miranta kial li ne aŭdis la kutiman zumadon. “Eble la abelujo estas profunde en la arbo,” li pensis al si. Li tiris sin supren laŭ alia branĉo. Sed anstataŭ la abelujo, li fiksrigardis la vizaĝon de leopardo! Leopardo tre koleris pro la kruda interrompo de sia dormo. Ŝi duonfermis la okulojn kaj malfermis la buŝon por malkaŝi siajn tre grandajn kaj tre akrajn dentojn.


Cilya imbili tailati ipilibuke, Gingele abutuka ukwikila kucimuti. Mukubutuka apusa umusambo umo epakuisanga panshi, aikontola nanokulu. Aesha ukuikula bwangu bwangu, iceshuko imbwili yali notulo, tayamupepeke. Ngede kalinda wabuchi efyo alandwile elyo na Gingile abambililepo ukukana itemwa.

Antaŭ ol Leopardo povis ĵeti sin al Gingile, li rapidis suben laŭ la arbo. Pro hasto, li maltrafis branĉon, kaj alteriĝis peze sur la teron tordante sian maleolon. Li marŝis kiel eble plej rapide. Feliĉe por li, Leopardo ankoraŭ estis tro dormema por postkuri lin. Ngede, la Mielgvidisto, venĝis sin. Kaj Gingile lernis sian lecionon.


Kanshi abana bakwa Gingile ngabaumfwa ilyashi lyakwa Ngede bacindi utoni utunono. Lyonse ngabapanda ubuchi, balatushilapo ubuchi bumo ubwakwa kalinda wabuchi.

Kaj do, kiam la infanoj de Gingile aŭdas la historion de Ngede, ili respektas la birdeton. Kiam ajn ili rikoltas mielon, ili certe lasas la plej grandan parton de la mielĉelaro por Mielgvidisto.


Verkita de: Zulu folktale
Ilustrita de: Wiehan de Jager
Tradukita de: Sandra Mulesu
Lingvo: bemba
Nivelo: 4-a nivelo
Fonto: The Honeyguide's revenge el la Afrika Rakontolibro
Krea Komunaĵo Permesilo
Ĉi tiu verko estas disponebla laŭ la permesilo Krea Komunaĵo Atribuite 3.0 Tutmonda.
Opcioj
Reiri al la rakontolisto Elŝuti PDF-on