Elŝuti PDF-on
Reiri al la rakontolisto

Inkonde shaba maama La bananoj de avinjo

Verkita de Ursula Nafula

Ilustrita de Catherine Groenewald

Tradukita de Sandra Mulesu

Lingvo bemba

Nivelo 4-a nivelo

Laŭtlegi la tutan rakonton Sonregistraĵo por tiu ĉi rakonto ankoraŭ mankas.


Ibala lyaba maama lyali ilisuma sana, mwali amasaka, amale, na tute. Nomba ifisuma palifyonse ni nkonde. Nangula bamaama bakwete abeshikulu abengi, Nalishibe ukuti nine batemwishishe. Balenjita lyonse kung’anda kumwabo. Balenshimikilako notwankama tumotumo. Nomba kwali inkama imo iyo bashanjebeleko. Uku balefumbika inkonde.

La ĝardeno de avinjo estis mirinda, plena da sorgo, milio kaj manioko. Sed plej bonaj de ĉio estis la bananoj. Kvankam avinjo havis multajn genepojn, mi sekrete sciis, ke mi estas ŝia plej ŝatata. Ŝi ofte invitis min al sia domo. Ŝi ankaŭ diris al mi sekretetojn. Sed estis unu sekreto, kiun ŝi ne dividis kun mi: kie ŝi maturigis bananojn.


Bushiku bumo namwene bamaama nababika icimuseke pakasuba panse yang’anda. Ilyo nabepwishe batile “museke wankama”. Mupepi nomuseke pali amabula yankonde ayenji aya bamaama balepilibula inshita nenshita. Nalefyaisha ukwishiba, eyo nabepwishe, “mabula yafinshi aya maama?” Banjaswikefye abati “Mabula ya nkama yandi”

Iun tagon mi vidis grandan pajlan korbon metitan en la sunbrilo ekster la domo de avino. Kiam mi demandis, por kio ĝi utilas, la sola respondo, kiun mi ricevis, estis: “Ĝi estas mia magia korbo.” Apud la korbo, estis pluraj bananfolioj, kiujn avino turnis de tempo al tempo. Mi scivolis. “Por kio servas la folioj, avinjo?” Mi demandis. La sola respondo, kiun mi ricevis, estis: “Ili estas miaj magiaj folioj.”


Calinshansamusha ukutaamba, bamaama, inkonde, amabula yankonse, nomuseke uukulu. Nomba bamaama epakuntuma ukuya bombako utumilimo tumbi. Elyo nabebe nati, “Maama napapata lekeni imboneko efyo mucita…” Bamaama epakuti, “uluufwa, cita ifyo nakweba endesha” Efyo naile ulubilo.

Estis tre interesa rigardi Avinjon, la bananojn, la bananajn foliojn kaj la grandan pajlan korbon. Sed avinjo sendis min al mia patrino pro komisio. “Avinjo, mi petas, lasu min rigardi dum vi preparas …” “Ne obstinu, infano, faru tion, kion oni diras al vi,” ŝi insistis. Mi ekkuris.


Nishi nabwelele, nasangile bamaama nabekala panse, nomba tapali inkonde angula umuseke. “Maama umuseke ukikwisa, nenkonde shilikwi?” Bamaama epakuti “Fili kuncende yandi iya nkama”. Naliufwa ububi sana.

Kiam mi revenis, avinjo sidis ekstere sed kun nek la korbo nek la bananoj. “Avinjo, kie estas la korbo, kie estas ĉiuj bananoj, kaj kie …” Sed la sola respondo, kiun mi ricevis, estis: “Ili estas en mia magia loko.” Ĝi estis tre seniluziiga!


Panuma yanshiku shibili, bamaama bantumine mukusenda inkoto yabo kumuputule. Cilya naisulafye icibi, akacena kankonde ishapya kampokelela. Kukati ekwali umuseke wankama. Ninshi nabafisa bwino bwino mubulangeti bwakale. Nafimbulapo nanunshako akacena akasuma.

Du tagojn poste, avinjo sendis min preni ŝian bastonon el sia dormoĉambro. Tuj kiam mi malfermis la pordon, bonvenigis min la forta odoro de maturaj bananoj. En la interna ĉambro estis la granda magia pajla korbo de avinjo. Ĝi estis bone kaŝita sub malnova litkovrilo. Mi levis ĝin kaj flaris tiun gloran odoron.


Ishiwi lyaba maama epakuntinya lintu banjutile. “Finshi ulecita? Endesha ndetela inkoto”. Efyo naendeshe ukutwala inkoto, bamaama epakunjipusha ati, “Finshi uleseka”. Cilya banjipusha elyo naibukisha ukuti ncili nesekelela pakusanga incende yankama yaba maama.

La voĉo de avinjo surprizis min, kiam ŝi vokis: “Kion vi faras? Rapidu kaj alportu al mi la bastonon.” Mi elrapidis kun ŝia bastono. “Pri kio vi ridetas?” Avinjo demandis. Ŝia demando konstatigis min, ke mi ankoraŭ ridetis pro la malkovro de ŝia magia loko.


Ubushiku bwakonkelepo, elyo bamaama baishile mukupempula bamayo, nabutukile kumwabo mukumona inkonde nakabili. Nasanga umusemo wankonde ishapya. Nasendako lumo nafisa mwilaya. Nasha nafimbapo bwino bwino nakabili. Nabutukila kulukungu lwang’anda nokulya ulukonde bwangu bwangu. Iyi nkonde yali iyalowesha ukucila palishonse inkonde nalyapo.

La sekvan tagon, kiam avinjo vizitis mian patrinon, mi rapidis al ŝia domo por denove kontroli la bananojn. Estis aro tre matura. Mi elektis unu kaj kaŝis ĝin en mia robo. Ree kovrinte la korbon, mi iris malantaŭ la domon kaj rapide manĝis ĝin. Ĝi estis la plej dolĉa banano, kiun mi iam gustumis.


Ubushiku bwakonkelepo, elyo bamaama baile mwibala mukuswa umusalu, Naliya lushenshe muku lengela pa nkonde. Ninshi shonse shili mukupya. Efyo nasendelemo shicne. Cilya ndebendelela kucibi, naunfwa bamaama balekola panse. Efyo nafishile inkonde mwilaya nokuya bapita epobali.

La sekvan tagon, kiam avinjo estis en la ĝardeno, rikoltante legomojn, mi enŝteliĝis kaj rigardis la bananojn. Preskaŭ ĉiuj maturiĝis. Mi ne povis ne preni kvar. Dum mi piedpintis al la pordo, mi aŭdis la tuson de avinjo ekstere. Mi sukcesis ekkaŝi la bananojn sub mia robo kaj preterpasis ŝin.


Ubushiku bwakonkelepo, bwali bushiku bwakushitisha ku maliketi. Bamaama babukile lucelocelo. Baletwala inkonde ishapya na tute lyonse mukushitisha kumaliket. Nshacelele mukubamona, nomba nalibafuluka.

La sekva tago estis bazara tago. Avinjo frue vekiĝis. Ŝi ĉiam prenis maturajn bananojn kaj maniokon por vendi en la bazaro. Mi ne rapidis viziti ŝin tiun tagon. Sed mi ne povis eviti ŝin longe.


Mucungulo, bamayo, batata na bamaama efyo banjitile. Naishiba nelyashi. Ubushiku bulya lintu naile mukusendama, nasambilile ukuti nshakabwekeshepo ukwibbila bamaama, abafyashi bandi nangu umuntu umbi nakabili.

Poste tiun vesperon vokis min mia patrino kaj patro, kaj Avinjo. Mi sciis kial. Tiun nokton, kiam mi ekdormis, mi sciis, ke mi neniam plu povos ŝteli, ne de avinjo, ne de miaj gepatroj, kaj certe ne de iu alia.


Verkita de: Ursula Nafula
Ilustrita de: Catherine Groenewald
Tradukita de: Sandra Mulesu
Lingvo: bemba
Nivelo: 4-a nivelo
Fonto: Grandma's bananas el la Afrika Rakontolibro
Krea Komunaĵo Permesilo
Ĉi tiu verko estas disponebla laŭ la permesilo Krea Komunaĵo Atribuite 3.0 Tutmonda.
Opcioj
Reiri al la rakontolisto Elŝuti PDF-on