Kera kera hashize abantu ntibari bazi ikintu nakimwe. Ntibari bazi uko bahinga ibihingwa, cyangwa uko badoda umwenda, cyangwa uko bakora imikoresho by’icyuma. Imana Nyame mu ijuru yari ifite ubwenge bwose mu isi. Yabubikaga mu ingono y’ibumba.
Longe, longe antaŭe la homoj ne sciis ion ajn. Ili ne sciis kiel farmi kultivaĵojn aŭ kiel teksi tukojn aŭ kiel fari ferajn ilojn. La dio Nyame supre en la ĉielo havis ĉiun saĝecon de la mondo. Li tenis ĝin sekura en argila kruĉo.
Umunsi umwe, Nyame yanzuye ko iha Anansi ingono y’ubwenge. Buri gihe Anansi yarebaga mu inkono y’ibumba, yamenyaga ikintu gishya. Byari bishimishije!
Unu tagon, Nyame decidis ke li donos la kruĉon de saĝeco al Anansi. Ĉiam kiam Anansi rigardis en la argilan kruĉon, li lernis ion novan. Ĝi estis tiel ekscita!
Igisambo Anansi yaratekereje, “Nzahisha inkono mubushorishori bw’igiti kirekire. Izaba ari iyange gusa!” Yafumbye akagozi karekare, akazengurutsa inkono y’ibumba, inayizirika ku igifu (inda) ke. Yatangiye kurira igiti. Ariko byari bigoye kuri igiti n’inkono imukubita ku amavi buri gihe.
Avida Anansi pensis, “mi tenos la kruĉon ĉe la supro de alta arbo. Tiel mi povas havi ĉion por mi mem!” Li ŝpinis longan fadenon, bobenis ĝin ĉirkaŭ la argilan kruĉon kaj ligis ĝin al sia stomako. Li komencis grimpi la arbon. Sed estis malfacile grimpi la arbon kun la kruĉo frapanta liajn genuojn la tutan tempon.
Buri gihe umuhungu muto wa Anansi yarari hasi areberera. Yaravuze, Ntibyari kukorohera iyo wurira inkono iziritse ku mugongo ahubwo?” Anansi yagerageje kuzirika inkono y’ibumba kumugongo, byo byari byoroshye cyane.
La tutan tempon la juna filo de Anansi estis observanta malsupre ĉe la trunko de la arbo. Li diris, “Ĉu ne estus pli facile grimpi se vi anstataŭe ligus la kruĉon al via dorso?” Anansi provis ligi la argilan kruĉon plenan de saĝeco al sia dorso, kaj tio vere estis multe pli facila.
Mu gihe gito yari yageze mu ubushorishori bw’igiti. Ariko ubwo yarahagaze aranatekereza, “ninge wakagobye kuba nfite ubwenge bwose, none dore umuhungu wange ni umunyabwenge kundusha!” Anansi yari arakaye cyane kubera byo bimutera kujugunya inkono y’ibumba hasi kuba mu giti.
Tujtuje li atingis la supron de la arbo. Sed tiam li haltis pensante, “mi devus esti tiu kiu havas ĉiun saĝecon sed jen mia filo estis pli lerta ol mi!” Anansi estis tiel kolera pri tio ĉi ke li ĵetis la argilan kruĉon malsupren for de la arbo.
Yamenetse mo ibice k’ubutaka. Ubwenge bwari aho bwo gusangirwa na buri umwe. Kandi nuko abantu bamenye guhinga, kufuma umwenda, gukora ibikoresho by’ibyuma, n’ibindi bintu abantu bazi gukora.
Ĝi frakasiĝis en pecojn sur la tero. La saĝeco estis libera por dividiĝi inter ĉiuj. Kaj tiel la homoj lernis farmi, teksi tukojn, fari ferajn ilojn, kaj ĉiujn aliajn aferojn kiujn homoj scias fari.
Ghanaian folktale
Wiehan de Jager
Patrick Munyurangabo
ruanda
3-a nivelo
Sonregistraĵo por tiu ĉi rakonto ankoraŭ mankas.
