Elŝuti PDF-on
Reiri al la rakontolisto

UMagozwe Magozwe

Verkita de Lesley Koyi

Ilustrita de Wiehan de Jager

Tradukita de Margaret Nokuthula Zondi

Laŭtlegita de Beauty Ngwenya

Lingvo zulua

Nivelo 5-a nivelo

Laŭtlegi la tutan rakonton

Legrapideco

Aŭtomate ludi la rakonton


Edolobheni elinyamfukayo iNairobi, kude le nempilo yekhaya enokunakekela, kwakuhlala iqembu labafana abangenamakhaya. Kubona usuku lwalufana nolunye. Ekuseni ngelinye ilanga abafana babeqoqa amacansi abo kade belele onqenqemeni olubandayo lomgwaqo. Babasa umlilo ngemfucuza ukuze baxoshe amakhaza. Phakathi kwaleli qembu kwakunomncane kubo bonke uMagozwe.

En la okupata urbo Najrobo, malproksime de zorgema vivo hejme, loĝis grupo de senhejmaj knaboj. Ili bonvenigis ĉiun tagon kiel ajn ĝi venis. Unu mateno, la knaboj pakis siajn matojn post dormado sur malvarmaj trotuaroj. Por forpeli la malvarmon ili ekbruligis fajron per rubo. Inter la grupo de knaboj estis Magozwe. Li estis la plej juna.


Wayeneminyaka emihlanu kuphela, khathi abazali bakhe beshona.Waya kohlala nomalume wakhe. Indoda le ayizange iyinakelele ingane. Wayemncisha ukudla. Wayemenzisa umsebenzi omningi olukhuni.

Kiam la gepatroj de Magozwe mortis, li havis nur kvin jarojn. Li iris loĝi kun sia onklo. Ĉi tiu viro ne zorgis pri la infano. Li ne donis al Magozwe sufiĉe da manĝaĵo. Li igis la knabon multe labori.


Uma ngabe uMagozwe ekhononda noma efuna incazelo, umalume wakhe wayemshaya. Uma uMagozwe ebuza ukuthi angaya yini esikoleni, umalume wayemshaya athi, “Uyisiduphunga kakhulu ukuthi kukhona ongakufunda.” Emva kweminyaka emithathu yokuphatheka kabi, uMagozwe wabaleka kwamalume wakhe. Waqala ukuhlala ezitaladini.

Se Magozwe plendis aŭ demandis, lia onklo batis lin. Kiam Magozwe petis, ĉu li povas iri al lernejo, lia onklo batis lin kaj diris: “Vi estas tro stulta por lerni ion ajn.” Post tri jaroj de ĉi tiu traktado Magozwe forkuris de sia onklo. Li ekloĝis surstrate.


Kwakunzima ukuhlala ezitaladini kanti abafana babezabalaza nsukuzonke ukuthola ngisho ukudla. Kokunye babeboshwa, bashaywe. Kwakungenamuntu wokubanakekela uma begula. Leli qembu lalisimamiswa imadlana elaliyithola uma liyicela kwabedlulayo, noma uma lithengisa ocwazi nokunye okungabuye kusebenziseke. Impilo yayibanzima kakhulu ngenxa yezimpi namanye amaqembu abangayo ayefuna ukuphatha izindawo ezithile edolobheni.

Strata vivo estis malfacila kaj la plej multo de la knaboj luktis ĉiutage nur por akiri manĝon. Foje ili estis arestitaj, foje batitaj. Kiam ili estis malsanaj, estis neniu por helpi. La grupo dependis de la malmulta mono, kiun ili akiris de almozpetado, kaj de vendado de plastoj kaj aliaj reciklado. La vivo estis eĉ pli malfacila pro bataloj kun rivalaj grupoj, kiuj volis regi partojn de la urbo.


Ngelinye ilanga uMagozwe ecinga emgqonyeni kadoti,wathola incwadi endala negugile. Wayithintitha eyisusa ukungcola waseyifaka esikhwameni sakhe. Nsukuzonke emva kwalokhu wayeyikhipha incwadi abuke izithombe. Wayengakakwazi ukufunda amagama.

Iun tagon, dum Magozwe trarigardis la rubujojn, li trovis malnovan ĉifonan rakontolibron. Li purigis la malpuraĵon de ĝi kaj metis ĝin en sian sakon. Ĉiutage poste li elprenis la libron kaj rigardis la bildojn. Li ne sciis kiel legi la vortojn.


Izithombe zazixoxa indaba yomfana owakhula waba umqhubi wezindiza. UMagozwe wayehlala ephupha ngokuba umqhubi wezindiza. Kokunye, wayezibona eyilo mfana okuxoxwa ngaye endabeni.

La bildoj rakontis la historion de knabo, kiu fariĝis piloto. Magozwe revus esti piloto. Foje, li imagis, ke li estas la knabo en la rakonto.


Kwakumakhaza uMagozwe emi emgwaqeni ecela imali.Kwafika indoda eyathi kuye, “Sawubona, nginguThomas. Ngisebenza eduze kwalapha, endaweni ongathola khona ukudla,” Yakhomba indlu ephuzi enophahla oluluhlaza okwesibhakabhaka. “Ngethemba uzoya khona uzothola ukudla?” kubuza indoda. UMagozwe wayibuka indoda, wabuka nendlu wasethi, “Mhlawumbe.” Wasuka wahamba.

Malvarmis kaj Magozwe staris sur la vojo almozpetante. Viro iris al li. “Saluton, mi estas Tomaso. Mi laboras proksime ĉi tie, en loko, kie vi povas havi ion por manĝi,” diris la viro. Li indikis flavan domon kun blua tegmento. “Mi esperas, ke vi iros tien por iom manĝi?” li demandis. Magozwe rigardis la viron, kaj poste la domon. “Eble,” li diris, kaj foriris.


Ezinyangeni eziningi ezilandelayo, abafana abangenamakhaya baze bajwayela ukubona uThomas endaweni. Wayethanda ukukhuluma nabantu, ikakhulu abahlala ezitaladini. UThomas wayelalela izindaba ngezimpilo zabantu. Wayezimisela enesineke futhi, wayengakaze abeluhlaza futhi engenayo indelelo. Abanye abafana baqala ukuya endlini ephuzi nokuluhlaza beyothola ukudla emini.

Dum la sekvaj monatoj, la senhejmaj knaboj kutimis vidi Tomason. Li ŝatis paroli kun homoj, precipe homoj surstrate. Tomaso aŭskultis la rakontojn pri la vivoj de homoj. Li estis serioza kaj pacienca, neniam malĝentila aŭ senrespekta. Iuj el la knaboj komencis iri al la flava kaj blua domo por manĝi tagmeze.


UMagozwe wayehlezi onqenqemeni lomgwaqo ebuka izithombe encwadini yakhe lapho uThomas efika ehlala eduze kwakhe. “Imayelana nani le ndaba?” kubuza uThomas “Imayelana nomfana obangumqhubi wezindiza,” kuphendula uMagozwe. “Ubani igama lomfana?” kubuza uThomas. “Angazi, angikwazi ukufunda,” kusho uMagozwe kancane.

Magozwe sidis sur la trotuaro rigardante sian bildlibron, kiam Tomaso sidiĝis apud li. “Pri kio temas la rakonto?” demandis Tomaso. “Temas pri knabo, kiu fariĝas piloto,” respondis Magozwe. “Kiel nomiĝas la knabo?” demandis Tomaso. “Mi ne scias, mi ne scias legi,” diris Magozwe mallaŭte.


Kwathi lapho behlangana futhi uMagozwe waqala ukuxoxela uThomas indaba yakhe. Kwakuyindaba kamalume wakhe nesizathu sokubaleka kwakhe. UThomas kazange akhulume kakhulu futhi kazange atshele uMagozwe ukuthi akenzenjani, wayegcina ngokulalela ngokucophelela. Kokunye babexoxa lapho bedla endlini enophahla oluluhalza okwesibhakabhaka.

Kiam ili renkontiĝis, Magozwe komencis rakonti sian propran historion al Tomaso. Ĝi estis la rakonto de lia onklo kaj kial li forkuris. Tomaso ne multe parolis, kaj li ne diris al Magozwe kion fari, sed li ĉiam aŭskultis atente. Foje ili parolis dum ili manĝis ĉe la domo kun la blua tegmento.


UMagozwe esezohlanganisa iminyaka eyishumi, uThomas wamupha enye incwadi. Kwakuyindaba yomfana wasedolobheni elincane owakhula waba umdlali webhola odumile. UThomas wafundela uMagozwe le ndaba izikhathi eziningi, kwaze kwathi ngelinye ilanga wathi, “Ngibona ukuthi sekuyisikhathi sokuthi uye esikoleni ufunde ukuzifundela. Ubona kanjani?” UThomas wachaza ukuthi kukhona indawo ayaziyo lapho izingane zingahala khona, futhi zifunde.

Proksime al la deka naskiĝtago de Magozwe, Tomaso donis al li novan rakontolibron. Ĝi estis rakonto pri vilaĝa knabo, kiu kreskis esti fama futbalisto. Tomaso legis tiun rakonton al Magozwe multfoje, ĝis unu tago li diris, “Mi pensas, ke venis la tempo, por vi iri al lernejo kaj lerni kiel legi. Kion vi pensas?” Tomaso klarigis, ke li scias pri loko, kie infanoj povas loĝi kaj iri al lernejo.


UMagozwe wacabanga ngale ndawo entsha, nangokuya esikoleni. Kunganjani uma ngabe umalume wakhe wayeqinisile lapho ethi uyisiduphunga engeke sifunde lutho? Kwakuyothiwani uma eshaywa lapho? Wayesaba. “Mhlawumbe kungcono ngiqhubeke nokuhlala esitaladini,” ecabanga.

Magozwe pensis pri ĉi tiu nova loko, kaj pri irado al lernejo. Kaj kio se lia onklo pravus kaj li estus tro stulta por lerni ion ajn? Kio se ili batus lin ĉe ĉi tiu nova loko? Li timis. “Eble estas pli bone resti loĝanta sur la strato,” li pensis.


Wacobelela uThomas ngovalo analo. Kaningi emmisa isibindi ukuthi impilo yakhe ingabangcono.

Li dividis siajn timojn kun Tomaso. Post iom da tempo la viro trankviligis la knabon, ke la vivo povus esti pli bona ĉe la nova loko.


Kanjalo uMagozwe wathuthela ekameleni endlini eyayinophahla oluluhlaza njengotshani. Wayehlala nabanye abafana babili. Sebebonke ababehlala endlini kwakuyizingane eiyishumi. Kanye noAnti Cissy, nomyeni wakhe, izinja ezintathu, ikati nembuzi endala.

Kaj tiel Magozwe translokiĝis en ĉambron en domo kun verda tegmento. Li dividis la ĉambron kun du aliaj knaboj. Entute estis dek infanoj loĝantaj en tiu domo. Kune kun onklino Cissy kaj ŝia edzo, tri hundoj, kato, kaj maljuna kapro.


UMagozwe wasiqala isikole kwabalukhuni. Kwakukuningi okwakufanele akwazi ukuze aficane nabanye. Kwakukekuthi akayeke. Kodwa wayecabanga ngomqhubi wendiza nomdlali webhola ezincwadini zakhe.

Magozwe komencis lernejon kaj ĝi estis malfacila. Li havis multon por lerni post malfrua komenco. Foje li volis rezigni. Sed li pensis pri la piloto kaj la futbalisto en la rakontolibroj. Kiel ili, li ne rezignis.


UMagozwe wayehleli egcekeni lendlu eyayinophahla oluluhlaza, efunda incwadi yezindaba yesikole. UThomas wafika wahlala eduze kwakhe. “Imayelana nani le ndaba?” kubuza uThomas. “Imayelana nomfana owaba uthisha,” kuphendula uMagozwe. “Ubani igama lakhe?” kubuza uThomas “Igama lakhe uMagozwe,” kusho uMagozwe emamatheka.

Magozwe sidis en la korto ĉe la domo kun la verda tegmento, legante rakontolibron de la lernejo. Tomaso venis kaj sidis apud li. “Pri kio temas la rakonto?” demandis Tomaso. “Temas pri knabo, kiu fariĝas instruisto,” respondis Magozwe. “Kiel nomiĝas la knabo?” demandis Tomaso. “Li nomiĝas Magozwe,” diris Magozwe ridetante.


Verkita de: Lesley Koyi
Ilustrita de: Wiehan de Jager
Tradukita de: Margaret Nokuthula Zondi
Laŭtlegita de: Beauty Ngwenya
Lingvo: zulua
Nivelo: 5-a nivelo
Fonto: Magozwe el la Afrika Rakontolibro
Krea Komunaĵo Permesilo
Ĉi tiu verko estas disponebla laŭ la permesilo Krea Komunaĵo Atribuite 4.0 Tutmonda.
Legi pliajn rakontojn de la 5-a nivelo:
Opcioj
Reiri al la rakontolisto Elŝuti PDF-on