Em uma aldeia nas encostas do Monte Quênia na Africa Oriental, uma menininha trabalhava no campo com sua mãe. Seu nome era Wangari.
En vilaĝo sur la deklivoj de la Monto Kenjo en Orienta Afriko, infanineto laboris en la kampoj kun sia patrino. Ŝia nomo estis Wangari.
Wangari adorava estar ao ar livre. Na horta da sua família, ela arava o solo com seu machete. Ela pressionava as pequenas sementinhas na terra quentinha.
Wangari amis esti ekstere. En la manĝĝardeno de sia familio, ŝi disrompis la grundon per sia maĉeto. Ŝi premis semetojn en la varmetan teron.
Sua hora do dia favorita era depois do pôr do sol. Quando ficava tão escuro que não enxergava mais as plantas, Wangari sabia que era hora de ir para casa. Ela caminhava pelas trilhas estreitas entre os campos, atravessando rios enquanto seguia.
Ŝia preferata horo de la tago estis tuj post la sunsubiro. Kiam la mallumo estis tro por vidi la plantojn, Wangari sciis ke venis la horo por hejmeniri. Ŝi sekvis the vojetojn tra la kampoj, trapasanta riverojn survoje.
Wangari era uma criança esperta e mal podia esperar para ir à escola. Mas a sua mãe e seu pai queriam que ela ficasse ajudando em casa. Quando completou sete anos de idade, seu irmão mais velho convenceu seus pais a deixarem ela ir à escola.
Wangari estis lerta infano kaj atendis senpacience studi lerneje. Sed ŝia patrino kaj patro volis ke ŝi restu hejmen por helpi ilin. Kiam ŝi estis sepjaraĝa, ŝia pli aĝa frato persvadis iliajn gepatrojn permesi ŝin eniri la lernejon.
Ela gostava de aprender! Wangari aprendia cada vez mais e mais com cada livro que lia. Ela estava tão bem na escola que foi convidada a estudar nos Estados Unidos da América. Wangari estava empolgada! Ela queria conhecer mais sobre o mundo.
Ŝi ŝatis lerni! Wangari lernis pli kaj pli de ĉiu libro legita. Ŝi faris tiom bone lerneje ke ŝi estis invitita studi en Usono. Wangari estis ekcitita! Ŝi volis scii pli pri la mondo.
Na universidade Americana Wangari aprendeu várias coisas novas. Ela estudou sobre as plantas e como elas cresciam. E lembrou-se de como ela cresceu: brincando com seus irmãos debaixo da sombra das árvores nas belas florestas quenianas.
En la Usona universitato Wanari lernis multajn novajn aferojn. Ŝi studis plantojn kaj kiel ili kreskas. Kaj ŝi memoris kiel ŝi kreskis: ludanta kun ŝiaj fratoj in la ombro de la arboj en la belaj Kenjaj arbaroj.
Quanto mais aprendia, mais ela percebia o quanto amava o povo do Quênia. Ela queria que as pessoas fossem felizes e livres. Quanto mais aprendia, mais se lembrava de sua casa na África.
Ju pli ŝi lernis, des pli ŝi konstatis ke ŝi amis la homojn de Kenjo. Ŝi volis ke ili estu feliĉaj kaj liberaj. Ju pli ŝi lernis, des pli ŝi memoris sian Afrikan hejmon.
Quando terminou seus estudos, retornou para o Quênia. Mas seu país havia mudado. Grandes fazendas se estendiam pelas terras. As mulheres não tinham lenha para cozinhar. As pessoas estavam pobres e as crianças estavam com fome.
Kiam ŝi finis siajn studojn, ŝi revenis al Kenjo. Sed ŝia lando ŝanĝiĝis. Grandegaj bienoj etendis tra la lando. Hominoj ne havis lignon por fari kuirfajrojn. La homoj estis malriĉaj kaj la infanoj malsatis.
Wangari sabia o que fazer. Ensinou as mulheres a plantarem árvores com as sementes. Elas vendiam as árvores e usavam o dinheiro para cuidar de suas famílias. As mulhers ficaram muito felizes. Wangari ajudou-as a se sentirem poderosas e fortes.
Wangari sciis kion fari. Ŝi instruis la hominojn kiel kreskigi arbojn de semoj. La inoj vendis la arbojn kaj uzis la monon por prizorgi siajn familiojn. La hominoj estis tre feliĉaj. Wangari helpis ilin senti potenca kaj forta.
Com o passar do tempo, as novas árvores cresceram e formaram florestas, e os rios começaram a fluir novamente. A mensagem de Wangari se espalhou pela África. Hoje, milhões de árvores cresceram das sementes de Wangari.
Dum tempo pasis, novaj arboj kreskis arbaren, kaj la riveroj reekfluis. La mesaĝo de Wangari disvastiĝis tra Afriko. Hodiaŭ, milionoj da arboj kreskis de la semoj de Wangari.
Wangari trabalhou duro. Pessoas de todo o mundo reconheceram e lhe deram um prêmio famoso chamado Prêmio Nobel da Paz. E ela foi a primeira mulher africana a receber esse prêmio.
Wangari laboris diligente. Homoj ĉirkaŭ la mondo rimarkis, kaj donis al ŝi faman premion. Ĝi estas nomita la Pac-Premio de Nobel, kaj ŝi estis la unuan Afrikan hominon iam ricevi ĝin.
Wangari morreu em 2011, mas podemos lembrar dela cada vez que avistarmos uma árvore bonita.
Wangari mortis en 2011, sed ni povas pensi pri ŝi ĉiufoje ke ni vidas belan arbon.
Nicola Rijsdijk
Maya Marshak
Priscilla Freitas de Oliveira
Alfredo Ferreira
portugala
3-a nivelo
