Granmer so zardin ti bien zoli, ranpli ar sorgo, mile ek maniok. Me bann banann ti meyer. Mem si granmer ti ena boukou ti-zanfan, ofon mo kone ki mo ti so prefere. Souvan li ti invit mwa so lakaz. Li ti partaz so bann sekre ek mwa. Me ti ena enn zafer ki li ti gard sekre : plas kot li fer banann mir.
La ĝardeno de avinjo estis mirinda, plena da sorgo, milio kaj manioko. Sed plej bonaj de ĉio estis la bananoj. Kvankam avinjo havis multajn genepojn, mi sekrete sciis, ke mi estas ŝia plej ŝatata. Ŝi ofte invitis min al sia domo. Ŝi ankaŭ diris al mi sekretetojn. Sed estis unu sekreto, kiun ŝi ne dividis kun mi: kie ŝi maturigis bananojn.
Enn zour, monn trouv enn panie lapay dan soley devan lakaz mo granmer. Kan mo’nn demann li ki fer ek sa, li’nn zis dir mwa, « mo panie mazik sa. » Akote panie-la, ti ena enn ta fey banann ki granmer ti pe tourn-tourne de tanzantan. Mo ti telman kirye, mo ti demande, « ki fer avek sa bann fey la ? » Me li zis dir mwa, « se mo bann fey mazik. »
Iun tagon mi vidis grandan pajlan korbon metitan en la sunbrilo ekster la domo de avino. Kiam mi demandis, por kio ĝi utilas, la sola respondo, kiun mi ricevis, estis: “Ĝi estas mia magia korbo.” Apud la korbo, estis pluraj bananfolioj, kiujn avino turnis de tempo al tempo. Mi scivolis. “Por kio servas la folioj, avinjo?” Mi demandis. La sola respondo, kiun mi ricevis, estis: “Ili estas miaj magiaj folioj.”
Ti bien fasinan pou get mo granmer, bann banann, bann fey banann ek gran panie lapay. Me mo granmer avoy mwa al rod enn zafer avek mo mama. « Granmer, silteple, les mwa get seki to pe fer. « Pa fer to teti mo tifi, fer seki mo’nn demann twa. » L’inn insiste. Lerla mo’nn galoupe mo’nn ale.
Estis tre interesa rigardi Avinjon, la bananojn, la bananajn foliojn kaj la grandan pajlan korbon. Sed avinjo sendis min al mia patrino pro komisio. “Avinjo, mi petas, lasu min rigardi dum vi preparas …” “Ne obstinu, infano, faru tion, kion oni diras al vi,” ŝi insistis. Mi ekkuris.
Kan mo’nn retourne, granmer ti pe asize deor me pa ti ena ni panie ni banann « Granmer, kot panie-la ete, kot bann banann-la et kot bann… » me sel repons li donn mwa, « zot dan mo kasiet mazik. » Mo ti bien desi.
Kiam mi revenis, avinjo sidis ekstere sed kun nek la korbo nek la bananoj. “Avinjo, kie estas la korbo, kie estas ĉiuj bananoj, kaj kie …” Sed la sola respondo, kiun mi ricevis, estis: “Ili estas en mia magia loko.” Ĝi estis tre seniluziiga!
De zour apre, granmer avoy mwa al rod so baton dan so lasam Kouma mo’nn ouver laport, monn santi enn loder banann mir. Omilie lasam-la ti ena gran panie mazik mo granmer. Li ti bien kasiet anba enn vie kouvertir. Mo lev li apre mo’nn santi sa bon loder-la.
Du tagojn poste, avinjo sendis min preni ŝian bastonon el sia dormoĉambro. Tuj kiam mi malfermis la pordon, bonvenigis min la forta odoro de maturaj bananoj. En la interna ĉambro estis la granda magia pajla korbo de avinjo. Ĝi estis bone kaŝita sub malnova litkovrilo. Mi levis ĝin kaj flaris tiun gloran odoron.
Granmer so lavwa inn fer mwa sote kan li’nn apel mwa. « Ki to pe fer ? Degaze amenn mo baton. » Monn degaze sorti avek so kann. « Kifer to pe riye ? » mo granmer demann mwa. Sa kestion-la finn fer mwa realize ki mo ti ankor pe riye akoz mo’nn resi dekouver so landrwa mazik.
La voĉo de avinjo surprizis min, kiam ŝi vokis: “Kion vi faras? Rapidu kaj alportu al mi la bastonon.” Mi elrapidis kun ŝia bastono. “Pri kio vi ridetas?” Avinjo demandis. Ŝia demando konstatigis min, ke mi ankoraŭ ridetis pro la malkovro de ŝia magia loko.
Landemin, kan mo granmer inn vinn rann mo mama vizit, mo’nn degaze al kot li pou get bann banann-la ankor. Ti ena enn ta ki ti fini bien mir. Mo’nn pran enn mo’nn kasiet anba mo rob. Kan mo’nn fini rekouver panie-la, mo’nn al deryer lakaz pou manz li vit-vit. Samem banann pli dou ki mo ti manze.
La sekvan tagon, kiam avinjo vizitis mian patrinon, mi rapidis al ŝia domo por denove kontroli la bananojn. Estis aro tre matura. Mi elektis unu kaj kaŝis ĝin en mia robo. Ree kovrinte la korbon, mi iris malantaŭ la domon kaj rapide manĝis ĝin. Ĝi estis la plej dolĉa banano, kiun mi iam gustumis.
Landemin kan mo granmer ti pe rams legim dan zardin, mo’nn al dan so lasam dousman-dousman pou al get bann banann-la. Tou ti preske mir. Mo pa’nn kapav tini, mo’nn pran kat banann ankor. Mo ti pe mars lor mo pwintl ipie direksion laport, kan mo tann granmer p touse deor. Mo’nn zis gagn letan kasiet bann banann-la anba mo rob avan ki mo pas devan li.
La sekvan tagon, kiam avinjo estis en la ĝardeno, rikoltante legomojn, mi enŝteliĝis kaj rigardis la bananojn. Preskaŭ ĉiuj maturiĝis. Mi ne povis ne preni kvar. Dum mi piedpintis al la pordo, mi aŭdis la tuson de avinjo ekstere. Mi sukcesis ekkaŝi la bananojn sub mia robo kaj preterpasis ŝin.
Landemin ti zour bazar. Granmer ti lev boner. Touletan li pran maniok ek banann mir pou al vande dan bazar. Sa zour-la mo pa’nn degaze pou al rann li vizit. Me mo pa ti pou kapav evit li ankor lontan.
La sekva tago estis bazara tago. Avinjo frue vekiĝis. Ŝi ĉiam prenis maturajn bananojn kaj maniokon por vendi en la bazaro. Mi ne rapidis viziti ŝin tiun tagon. Sed mi ne povis eviti ŝin longe.
Plitar, aswar, mo mama, mo papa ek mo granmer inn apel mwa. Mo ti kone kifer. Sa lanwit-la kan mo’nn al dormi, mo kone ki zame mo ti pou kapav kokin ankor, ni mo granmer, ni mo paran, ni enn lot dimounn.
Poste tiun vesperon vokis min mia patrino kaj patro, kaj Avinjo. Mi sciis kial. Tiun nokton, kiam mi ekdormis, mi sciis, ke mi neniam plu povos ŝteli, ne de avinjo, ne de miaj gepatroj, kaj certe ne de iu alia.
Verkita de: Ursula Nafula
Ilustrita de: Catherine Groenewald
Tradukita de: Shameem Oozeerally & MIE French Students
Ursula Nafula
Catherine Groenewald
Shameem Oozeerally & MIE French Students
kreola (maŭrica)
4-a nivelo
Sonregistraĵo por tiu ĉi rakonto ankoraŭ mankas.
