Dan lavil Nairobi, ki ti bien anime, ek lwin avek enn klima ranpli ar lamour ek latansion, ti ena enn group zenes SDF ki ti pe viv laba. Zot pa ti pran traka landime. Enn gramatin, kan zot ti fini dormi lor
sa trotwar bien fre la, bann garson-la ti pe ramas zot matla. Pou zot pa gagn fre, zot ti fer enn dife ar bann salte. Parmi zot ti ena Magozwe. Limem ti pli zenn.
En la okupata urbo Najrobo, malproksime de zorgema vivo hejme, loĝis grupo de senhejmaj knaboj. Ili bonvenigis ĉiun tagon kiel ajn ĝi venis. Unu mateno, la knaboj pakis siajn matojn post dormado sur malvarmaj trotuaroj. Por forpeli la malvarmon ili ekbruligis fajron per rubo. Inter la grupo de knaboj estis Magozwe. Li estis la plej juna.
Magozwe ti ena zis sink-an kan li finn perdi so paran. Apre zot lamor, li’nn al res kot so tonton me li pa ti ena enn sou lafeksion pou Magozwe. Li pa ti pe donn li ase manze ek li ti pe fer li travay bien dir.
Kiam la gepatroj de Magozwe mortis, li havis nur kvin jarojn. Li iris loĝi kun sia onklo. Ĉi tiu viro ne zorgis pri la infano. Li ne donis al Magozwe sufiĉe da manĝaĵo. Li igis la knabon multe labori.
Si par maler Magozwe ti plengne ouswa reponn li, so tonton ti bat li. Kan Magozwe demann li si li kapav al lekol, tonton-la plis bat li ankor. Li dir li koumsa : « To tro bet pou aprann ». Pandan trwa-z-an, Magozwe finn siport sa tretman-la, lerla li’nn sove depi kot so tonton, ek li’nn koumans viv lor lari.
Se Magozwe plendis aŭ demandis, lia onklo batis lin. Kiam Magozwe petis, ĉu li povas iri al lernejo, lia onklo batis lin kaj diris: “Vi estas tro stulta por lerni ion ajn.” Post tri jaroj de ĉi tiu traktado Magozwe forkuris de sia onklo. Li ekloĝis surstrate.
Lavi lor lari ti difisil e laplipar bann garson ti pa ti pe resi gagn manze. Parfwa, gard ti pe trap zot e parfwa zot ti pe gagn bate. Kan zot ti pe malad, personn pa ti pe ed zot. Group-la ti pe bizin debrouy ar sa tigit kas ki zot ti pe gagne ar sarite la, ouswa kan zot ti pe vann plastik ek bann lezot obze resiklab. Bann lager ki ti pe eklate avek lezot group ki ti pe rod kontrol lavil ti pe rann zot lavi pli difisil.
Strata vivo estis malfacila kaj la plej multo de la knaboj luktis ĉiutage nur por akiri manĝon. Foje ili estis arestitaj, foje batitaj. Kiam ili estis malsanaj, estis neniu por helpi. La grupo dependis de la malmulta mono, kiun ili akiris de almozpetado, kaj de vendado de plastoj kaj aliaj reciklado. La vivo estis eĉ pli malfacila pro bataloj kun rivalaj grupoj, kiuj volis regi partojn de la urbo.
Enn zour, Magozwe finn fouy dan poubel ek finn trouv enn vie liv. Li finn netway so lapousier ek finn met li dan so sak. Bann zour ki swiv, li finn pran labitid pou tir so liv dan so sak ek get bann zimaz. Li pa ti konn lir.
Iun tagon, dum Magozwe trarigardis la rubujojn, li trovis malnovan ĉifonan rakontolibron. Li purigis la malpuraĵon de ĝi kaj metis ĝin en sian sakon. Ĉiutage poste li elprenis la libron kaj rigardis la bildojn. Li ne sciis kiel legi la vortojn.
Bann zimaz-la rakont zistwar enn garson, ki’nn vinn enn pilot kan li’nn vinn gran. Magozwe ti pe reve li enn pilot. Parfwa, li ti pe mazinn limem kouma sa garson dan zistwar-la.
La bildoj rakontis la historion de knabo, kiu fariĝis piloto. Magozwe revus esti piloto. Foje, li imagis, ke li estas la knabo en la rakonto.
Ti pe fer fre. Magozwe ti pe demann sarite lor lari, kan enn sel kou, enn boug koste ar li ek dir li koumsa : « Bonzour, mo apel Thomas. Mo travay pre isi mem, dan enn plas kot to kapav manze », li dir. Li montre li enn lakaz zonn de-lwin avek enn twatir ble. « Mo espere to vinn manze », li dir li. Magozwe get boug-la, apre li get lakaz-la ek li reponn li : « kitfwa » apre li ale.
Malvarmis kaj Magozwe staris sur la vojo almozpetante. Viro iris al li. “Saluton, mi estas Tomaso. Mi laboras proksime ĉi tie, en loko, kie vi povas havi ion por manĝi,” diris la viro. Li indikis flavan domon kun blua tegmento. “Mi esperas, ke vi iros tien por iom manĝi?” li demandis. Magozwe rigardis la viron, kaj poste la domon. “Eble,” li diris, kaj foriris.
Bann mwa apre, nou ti zenes SDF ti’nn pran labitid pou al get Thomas parla-parla. Li ti kontan koz avek bann dimounn ki res lor lari. Thomas ti pe ekout bann zistwar ki bann dimounn ti pe rakonte. Li ti serye ek pasian. Li ti ena bon manier ek respe. Sertin garson ti pe komans frekant lakaz zonn e ble pou gagn enn manze midi.
Dum la sekvaj monatoj, la senhejmaj knaboj kutimis vidi Tomason. Li ŝatis paroli kun homoj, precipe homoj surstrate. Tomaso aŭskultis la rakontojn pri la vivoj de homoj. Li estis serioza kaj pacienca, neniam malĝentila aŭ senrespekta. Iuj el la knaboj komencis iri al la flava kaj blua domo por manĝi tagmeze.
Magozwe ti pe bien asiz lor trotwar ek ti pe get bann zimaz so liv kan enn sel kou, Thomas vinn asiz akote li. Thomas demann li : « Zistwar-la ki pe rakonte ? » Magozwe reponn : « se zistwar enn garson ki vinn pilot ». « kouma li apele garson-la ? » Thomas demann li. Magozwe reponn li trankil-trankil : « mo pa kone, mo pa konn lir ».
Magozwe sidis sur la trotuaro rigardante sian bildlibron, kiam Tomaso sidiĝis apud li. “Pri kio temas la rakonto?” demandis Tomaso. “Temas pri knabo, kiu fariĝas piloto,” respondis Magozwe. “Kiel nomiĝas la knabo?” demandis Tomaso. “Mi ne scias, mi ne scias legi,” diris Magozwe mallaŭte.
Kan zot ti pe zwenn, Magozwe ti pe koumans rakont Thomas so zistwar. Zistwar so tonton ek rezon kifer li finn sove. Thomas pa ti pe koz boukou ek li pa ti pe dir Magozwe seki li ti bizin fer me li ti touletan pe ekout li avek latansion. Parfwa, zot ti pe koze devan enn repa ki zot ti pe pran dan sa lakaz ek twatir ble la.
Kiam ili renkontiĝis, Magozwe komencis rakonti sian propran historion al Tomaso. Ĝi estis la rakonto de lia onklo kaj kial li forkuris. Tomaso ne multe parolis, kaj li ne diris al Magozwe kion fari, sed li ĉiam aŭskultis atente. Foje ili parolis dum ili manĝis ĉe la domo kun la blua tegmento.
Kan ti ariv apepre zour kot Magozwe gagn di-z-an, Thomas donn li enn nouvo liv. Se zistwar enn zenn vilazwa ki’nn vinn foutborler kan li’nn vinn gran. Thomas finn lir sa zistwar-la ar Magozwe enn kantite fwa ziska enn zour, li dir li : « Mo panse finn ariv ler pou to al lekol ek to aprann lir, ki to dir ? » Thomas explik li ki li ti konn enn landrwa kot bann zanfan kapav reste ek al lekol.
Proksime al la deka naskiĝtago de Magozwe, Tomaso donis al li novan rakontolibron. Ĝi estis rakonto pri vilaĝa knabo, kiu kreskis esti fama futbalisto. Tomaso legis tiun rakonton al Magozwe multfoje, ĝis unu tago li diris, “Mi pensas, ke venis la tempo, por vi iri al lernejo kaj lerni kiel legi. Kion vi pensas?” Tomaso klarigis, ke li scias pri loko, kie infanoj povas loĝi kaj iri al lernejo.
Magozwe kalkil sa nouvo landrwa-la ek lide pou al lekol. Be si so tonton ti ena rezon, si vremem li ti tro bet pou aprann ? Aster si bann-la bat-li laba ? Li ti per. « Kitfwa li ti pou meyer mo res lor lari mem » li panse.
Magozwe pensis pri ĉi tiu nova loko, kaj pri irado al lernejo. Kaj kio se lia onklo pravus kaj li estus tro stulta por lerni ion ajn? Kio se ili batus lin ĉe ĉi tiu nova loko? Li timis. “Eble estas pli bone resti loĝanta sur la strato,” li pensis.
Li konfie so bann lakrint ar Thomas. Avek letan, Thomas resi fer li konpran ki lavi laba kapav meyer.
Li dividis siajn timojn kun Tomaso. Post iom da tempo la viro trankviligis la knabon, ke la vivo povus esti pli bona ĉe la nova loko.
Lerla Magozwe koumans res dan enn lasam, dan enn lakaz twatir ver. Li ti partaz sa lasam-la avek de lezot garson. Antou ti ena dis ki ti pe viv dan lakaz-la. Laba ti ena ousi matant Cissy ek so mari, trwa lisien, enn sat ek enn vie bouk.
Kaj tiel Magozwe translokiĝis en ĉambron en domo kun verda tegmento. Li dividis la ĉambron kun du aliaj knaboj. Entute estis dek infanoj loĝantaj en tiu domo. Kune kun onklino Cissy kaj ŝia edzo, tri hundoj, kato, kaj maljuna kapro.
Magozwe koumans lekol. Ti difisil. Ti ena boukou pou ratrape. Enn-de fwa li ti pe anvi abandone. Me li ti pans so posibilite pou vinn pilot ouswa foutborler. Ek parey kouma sa de garson dan bann zistwar-la, li pa abandone.
Magozwe komencis lernejon kaj ĝi estis malfacila. Li havis multon por lerni post malfrua komenco. Foje li volis rezigni. Sed li pensis pri la piloto kaj la futbalisto en la rakontolibroj. Kiel ili, li ne rezignis.
Magozwe ti pe asize devan laport lakaz twatir ver la ek li ti pe lir enn liv depi lekol. Thomas vini ek asiz kot li. Li demann li : « ki zistwar sa ? » Magozwe reponn : « se zistwar enn ti garson ki ti anvi vinn profeser ». « Kouma li apele garson-la ? » Thomas demann li. Avek enn sourir, Magozwe reponn li : « So nom se Magozwe. »
Magozwe sidis en la korto ĉe la domo kun la verda tegmento, legante rakontolibron de la lernejo. Tomaso venis kaj sidis apud li. “Pri kio temas la rakonto?” demandis Tomaso. “Temas pri knabo, kiu fariĝas instruisto,” respondis Magozwe. “Kiel nomiĝas la knabo?” demandis Tomaso. “Li nomiĝas Magozwe,” diris Magozwe ridetante.
Verkita de: Lesley Koyi
Ilustrita de: Wiehan de Jager
Tradukita de: Shameem Oozeerally & MIE French Students
Lesley Koyi
Wiehan de Jager
Shameem Oozeerally & MIE French Students
kreola (maŭrica)
5-a nivelo
Sonregistraĵo por tiu ĉi rakonto ankoraŭ mankas.
