Elŝuti PDF-on
Reiri al la rakontolisto

Wahn Biini Siid: Di Stuori Bout Wangaari Matai La eta semo: la rakonto de Wangari Maathai

Verkita de Nicola Rijsdijk

Ilustrita de Maya Marshak

Tradukita de Georgette McGlashen

Lingvo kreola (jamajka)

Nivelo 3-a nivelo

Laŭtlegi la tutan rakonton Sonregistraĵo por tiu ĉi rakonto ankoraŭ mankas.


Inna wahn vilij slaant wie pan Mount Kenya inna Iist Afrika, wa likl gyal pikni did wok inna di fiil wid ar mada. Shi did niem Wangaari.

En vilaĝo sur la deklivoj de la Monto Kenjo en Orienta Afriko, infanineto laboris en la kampoj kun sia patrino. Ŝia nomo estis Wangari.


Wangaari lov fi de outaduo. Inna ar fambili fuud gyaadn shi dig op di dort wid di kotlas. Shi plaant biini siid inna di waam dort.

Wangari amis esti ekstere. En la manĝĝardeno de sia familio, ŝi disrompis la grundon per sia maĉeto. Ŝi premis semetojn en la varmetan teron.


Ar fievarit taim a die a inna di iivlin afta di son gaan dong. Wen it get tuu daak fi si di flowaz dem, Wangaari nuo se a taim fi go a ar yaad. Shi wuda tek di likl trak dem chuu di fiil dem, an a kraas som riva pan ar wie.

Ŝia preferata horo de la tago estis tuj post la sunsubiro. Kiam la mallumo estis tro por vidi la plantojn, Wangari sciis ke venis la horo por hejmeniri. Ŝi sekvis the vojetojn tra la kampoj, trapasanta riverojn survoje.


Wangaari a did wan smaat pikni an kudn wiet fi go a skuul. Bot ar mada an faada did waahn ar fi stie uom an elp dem a di yaad. Wen shi ton sevn iez-uol, ar big breda kanvins ar pierens dem fi mek shi go skuul.

Wangari estis lerta infano kaj atendis senpacience studi lerneje. Sed ŝia patrino kaj patro volis ke ŝi restu hejmen por helpi ilin. Kiam ŝi estis sepjaraĝa, ŝia pli aĝa frato persvadis iliajn gepatrojn permesi ŝin eniri la lernejon.


Shi did laik lorn! Wangaari lorn muor an mour wid evri buk shi riid. Shi du so gud inna skuul so dat dem aks ar fi kom a skuul kom stodi inna Merika. Wangaari di wel api! Shi did waahn nuo muor bout di wol.

Ŝi ŝatis lerni! Wangari lernis pli kaj pli de ĉiu libro legita. Ŝi faris tiom bone lerneje ke ŝi estis invitita studi en Usono. Wangari estis ekcitita! Ŝi volis scii pli pri la mondo.


A di yuunivorsti inna Merika Wangaari lorn uoliip a nyuu tingz. Shi stodi bout plaant an ou dem gruo. An shi did memba ou shi did gruo op a plie giem wid ar breda dem and di kuul shied inna di Kenyan faris dem.

En la Usona universitato Wanari lernis multajn novajn aferojn. Ŝi studis plantojn kaj kiel ili kreskas. Kaj ŝi memoris kiel ŝi kreskis: ludanta kun ŝiaj fratoj in la ombro de la arboj en la belaj Kenjaj arbaroj.


Di muor shi lorn, di muor shi riyalaiz se shi lov di Kenya piipl dem. Shi di waahn dem fi bi api an frii. Di muor shi lorn, di muor shi memba ar yaad inna Afrika.

Ju pli ŝi lernis, des pli ŝi konstatis ke ŝi amis la homojn de Kenjo. Ŝi volis ke ili estu feliĉaj kaj liberaj. Ju pli ŝi lernis, des pli ŝi memoris sian Afrikan hejmon.


Wen shi don ar stodiz, shi go bak a Kenya. Bot ar konchri did chienj op. Som eleva faam schrech out kraas di lan. Di uman dem no av no ud fi mek faiya fi kuk pan. Di piipl dem did puor an di pikni dem did onggri.

Kiam ŝi finis siajn studojn, ŝi revenis al Kenjo. Sed ŝia lando ŝanĝiĝis. Grandegaj bienoj etendis tra la lando. Hominoj ne havis lignon por fari kuirfajrojn. La homoj estis malriĉaj kaj la infanoj malsatis.


Wangaari did nuo we fi du. Shi did tiich di uman dem ou fi plaant chrii fram siid. Di uman dem sel di chrii dem an yuuz di moni fi luk afta dem fambili dem. Di uman dem did api. Wangaari did elp dem fi fiil powaful an schrang.

Wangari sciis kion fari. Ŝi instruis la hominojn kiel kreskigi arbojn de semoj. La inoj vendis la arbojn kaj uzis la monon por prizorgi siajn familiojn. La hominoj estis tre feliĉaj. Wangari helpis ilin senti potenca kaj forta.


Az di taim go bai, di nyuu chrii dem ton inna wahn faris, an di riva dem staat ron agen. Nyuuz bout we Wangaari se spred kraas Afrika. Tide, miliyan a chrii gruo fram Wangaari siid dem.

Dum tempo pasis, novaj arboj kreskis arbaren, kaj la riveroj reekfluis. La mesaĝo de Wangari disvastiĝis tra Afriko. Hodiaŭ, milionoj da arboj kreskis de la semoj de Wangari.


Wangaari did wok aad. Piipl aal uova di wol tek nuotis a ar, an gi ar wahn fiemos praiz. Dem kaal it di Nuobl Piis Praiz, an shi a did di fos uman fram Afrika fi eva get it.

Wangari laboris diligente. Homoj ĉirkaŭ la mondo rimarkis, kaj donis al ŝi faman premion. Ĝi estas nomita la Pac-Premio de Nobel, kaj ŝi estis la unuan Afrikan hominon iam ricevi ĝin.


Wangaari ded inna 2011, bot wi kyan tingk bout ar evritaim wi si wahn priti chrii.

Wangari mortis en 2011, sed ni povas pensi pri ŝi ĉiufoje ke ni vidas belan arbon.


Verkita de: Nicola Rijsdijk
Ilustrita de: Maya Marshak
Tradukita de: Georgette McGlashen
Lingvo: kreola (jamajka)
Nivelo: 3-a nivelo
Fonto: A Tiny Seed: The Story of Wangari Maathai el la Afrika Rakontolibro
Krea Komunaĵo Permesilo
Ĉi tiu verko estas disponebla laŭ la permesilo Krea Komunaĵo Atribuite 4.0 Tutmonda.
Opcioj
Reiri al la rakontolisto Elŝuti PDF-on