Elŝuti PDF-on
Reiri al la rakontolisto

تۆوێكی بچووك، چیرۆكی وانگاری ماتای La eta semo: la rakonto de Wangari Maathai

Verkita de Nicola Rijsdijk

Ilustrita de Maya Marshak

Tradukita de Agri Afshin

Lingvo kurda (sorani)

Nivelo 3-a nivelo

Laŭtlegi la tutan rakonton Sonregistraĵo por tiu ĉi rakonto ankoraŭ mankas.


لە گوندێك لە دامێنی چیای كینیا لە رۆژهەڵاتی ئەفریقا، كچێكی بچووك لەگەڵ دایكی لەسەر کێڵگه‌کانیان كاریان دەكرد. ئەو ناوی وانگاری بوو.

En vilaĝo sur la deklivoj de la Monto Kenjo en Orienta Afriko, infanineto laboris en la kampoj kun sia patrino. Ŝia nomo estis Wangari.


وانگاری پێی خۆش بوو لە دەرەوە بێ. خێزانەكەیان بێستانێكیان له به‌ر ماڵێ هەبوو. ئەو بە چەقۆیەكی گەورە زەوییەکەی دەكێڵا و تۆوی بچووكی دەخستە ناو زەوییە گەرمەكەوە.

Wangari amis esti ekstere. En la manĝĝardeno de sia familio, ŝi disrompis la grundon per sia maĉeto. Ŝi premis semetojn en la varmetan teron.


بەلای ئەوەوە خۆشترین كاتی رۆژ، دوای خۆر ئاوابوون بوو. كاتێك هەوا تاریك دەبوو كە ئیتر نەدەكرا گژوگیا ببینێ، دەیزانی كە ئیتر كاتی ئەوەیە بگەڕێتەوە ماڵەوە. ئەو بە باریكەڕێی ناو كیڵگەكاندا ده‌ڕۆی و لە رووبارەكان دەپەڕییەوە، به‌ره‌و رێگای خۆی.

Ŝia preferata horo de la tago estis tuj post la sunsubiro. Kiam la mallumo estis tro por vidi la plantojn, Wangari sciis ke venis la horo por hejmeniri. Ŝi sekvis the vojetojn tra la kampoj, trapasanta riverojn survoje.


وانگاری كچێكی زیرەك بوو و دەیهەویست بچێت بۆ قوتابخانە. بەڵام دایك و باوكی پێیان خۆش بوو لە ماڵ بمێنێتەوە و یارمەتییان بدات. كاتێك تەمەنی بوو بە حەوت ساڵ، برا گەورەكەی، دایك و باوكی رازی كرد كە رێگەی وانگاری بدەن بۆ قوتابخانە بڕوات.

Wangari estis lerta infano kaj atendis senpacience studi lerneje. Sed ŝia patrino kaj patro volis ke ŝi restu hejmen por helpi ilin. Kiam ŝi estis sepjaraĝa, ŝia pli aĝa frato persvadis iliajn gepatrojn permesi ŝin eniri la lernejon.


ئەو حەزی لە شت فێربوون بوو! وانگاری لەگەڵ هەر كتێبێك كە دەیخوێندەوە زیاتر و زیاتر شت فێردەبوو. ئەو له‌ به‌ر زیره‌کیان له قوتابخانه بانگهێشتیان كردە ئەمریكا بۆ خوێندن. وانگاری زۆر خۆشحاڵ بوو! ئەو دەیهەویست شتی زیاتر لە بارەی جیهانەوە فێر بێت.

Ŝi ŝatis lerni! Wangari lernis pli kaj pli de ĉiu libro legita. Ŝi faris tiom bone lerneje ke ŝi estis invitita studi en Usono. Wangari estis ekcitita! Ŝi volis scii pli pri la mondo.


وانگاری لە زانكۆی ئەمریكا زۆر شتی نوێ فێر بوو. ئەو لە بارەی رووەكەكانەوە دەیخوێند و بزانیت چۆن گه‌وره‌ ده‌بن. هه‌روه‌ها بیری ما بوو که خۆی چۆن گه‌وره بووه: چۆن له گه‌ڵ براکانی له ناو دارستانه جوانه‌کانی کینیا یاری ده‌کرد.

En la Usona universitato Wanari lernis multajn novajn aferojn. Ŝi studis plantojn kaj kiel ili kreskas. Kaj ŝi memoris kiel ŝi kreskis: ludanta kun ŝiaj fratoj in la ombro de la arboj en la belaj Kenjaj arbaroj.


ئه‌و ده‌یزانی هەرچەند زیاتر شت فێر بێ، هەستی خۆشه‌ویستی بۆ خەڵكی كینیا زیاتر ده‌بێت. ئەو دەیهەویست ئه‌وان خۆشحاڵ و ئازاد بن. له گه‌ڵ زیاتر فێر بوونی، زیاتر بیری وڵاتەكەی خۆی لە ئەفریقیا دەكردەوە.

Ju pli ŝi lernis, des pli ŝi konstatis ke ŝi amis la homojn de Kenjo. Ŝi volis ke ili estu feliĉaj kaj liberaj. Ju pli ŝi lernis, des pli ŝi memoris sian Afrikan hejmon.


كاتێك ئەو لە خوێندن تەواو بوو، گەڕایەوە بۆ كینیا. بەڵام وڵاتەكەی گۆرانکاری به سه‌ردا هاتبوو. زەوی و زارە گەورەكان سەرتاسەری وڵاتیان داگرتبوو. ژنەكان داریان نەبوو كە ئاگر بكەنەوە و خواردن دروست بكەن. خەڵك هەژار بوون و منداڵەكانیش برسی بوون.

Kiam ŝi finis siajn studojn, ŝi revenis al Kenjo. Sed ŝia lando ŝanĝiĝis. Grandegaj bienoj etendis tra la lando. Hominoj ne havis lignon por fari kuirfajrojn. La homoj estis malriĉaj kaj la infanoj malsatis.


وانگاری دەیزانی که دەبێ چی بكات. ئەو ژنەكانی فێر كرد كە چۆن لە تۆوە چكۆلەكان دار بڕۆێنن. ژنەكان دارەکانیان فرۆشت و پارەكانیان بە باشی بۆ خێزانەكانیان بەكار هێنا. ئەوان زۆر خۆشحاڵ بوون. وانگاری وای لێكردن كە هەست بە بەهێزی و ده‌سه‌ڵاتداری بكەن.

Wangari sciis kion fari. Ŝi instruis la hominojn kiel kreskigi arbojn de semoj. La inoj vendis la arbojn kaj uzis la monon por prizorgi siajn familiojn. La hominoj estis tre feliĉaj. Wangari helpis ilin senti potenca kaj forta.


كات تێپەڕی و داره نوێیەكان گەورە بوون و د دارستانیان لێ دروست بوو، رووبارەكانیش دووبارە بووژانەوە. چیرۆكی وانگاری بە هەموو ئەفریقیادا بڵاو بۆوه. ئەمڕۆ بە ملیۆن دار گەورە بوون به هۆی تۆوی وانگارای.

Dum tempo pasis, novaj arboj kreskis arbaren, kaj la riveroj reekfluis. La mesaĝo de Wangari disvastiĝis tra Afriko. Hodiaŭ, milionoj da arboj kreskis de la semoj de Wangari.


وانگاری بە سەختی كاری كردبوو. خەڵكی هەموو دونیا کاره‌که‌یان بەرز نرخاند و بە ناوبانگترین خەڵاتیان پێدا. پێی دەڵێن خەڵاتی ئاشتی نۆبڵ. وانگاری یەكەمین ژنی ئەفریقیا بوو كە ئەو خەڵاتەی وەرگرت.

Wangari laboris diligente. Homoj ĉirkaŭ la mondo rimarkis, kaj donis al ŝi faman premion. Ĝi estas nomita la Pac-Premio de Nobel, kaj ŝi estis la unuan Afrikan hominon iam ricevi ĝin.


وانگاری لە ساڵی 2011 كۆچی دوایی كرد، بەڵام ئێمە دەتوانین هەركات چاومان بە دارێکی جوان که‌وت، ئەومان بەبیر بێتەوە.

Wangari mortis en 2011, sed ni povas pensi pri ŝi ĉiufoje ke ni vidas belan arbon.


Verkita de: Nicola Rijsdijk
Ilustrita de: Maya Marshak
Tradukita de: Agri Afshin
Lingvo: kurda (sorani)
Nivelo: 3-a nivelo
Fonto: A Tiny Seed: The Story of Wangari Maathai el la Afrika Rakontolibro
Krea Komunaĵo Permesilo
Ĉi tiu verko estas disponebla laŭ la permesilo Krea Komunaĵo Atribuite 4.0 Tutmonda.
Opcioj
Reiri al la rakontolisto Elŝuti PDF-on